حبیب‌الله معلمی؛ پژواک عشق و اخلاص در نوای جهاد
نخستین کنگره "حبیب‌الله" با آیین اختتامیه‌ای سرشار از احساس، نام حاج حبیب‌الله معلمی، شاعر و نوحه‌سرای جاودانه دوران دفاع مقدس را گرامی داشت؛ مردی که صدای اخلاصش تا همیشه در دل تاریخ زنده خواهد ماند.
شنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۷:۲۷
کد خبر : ۳۵۲۷۸۹
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان، آیین اختتامیه نخستین کنگره حبیب الله و « پاسداشت مقام حاج حبیب الله معلمی شاعر و نوحه سرای نامدار و برجسته دوران دفاع مقدس» همراه با انتخاب نوحه سرایان و نوحه‌های برتر سال با حضور سردار حسن شاهوارپور، فرمانده سپاه حضرت ولیعصر (عج)، حجت الاسلام مهدی اخوان صباغ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی خوزستان، محمد شهباز گهروئی، رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی خوزستان، حاج صادق آهنگران، مداح خوزستانی دفاع مقدس در اهواز برگزار شد.
فرمانده سپاه حضرت ولیعصر (عج) خوزستان در ابتدای این آیین، با ستایش جایگاه نوحه‌سرایان در تاریخ انقلاب و دفاع مقدس، از نقش بی‌بدیل نوحه‌ها و شعارهای عاشورایی در ایجاد وحدت و انگیزه مبارزه سخن گفت.
سردار حسن شاهوارپور در این آیین باشکوه، با تأکید بر اخلاص و فروتنی مرحوم حاج حبیب‌الله معلمی، نوحه‌های او را نه صرفاً شعر، بلکه سرودهای بیداری، الهام‌بخش مبارزه و پژواک روح انقلاب دانست و گفت: استاد معلمی از چهره‌هایی بود که ساعت‌ها و روزها، بی‌وقفه به اندیشه و تفکر درباره اشعار و شعارهای انقلابی می‌پرداخت؛ او می‌دانست که هر نوحه، یک پیام است، هر واژه، یک شعله، و هر سروده، می‌تواند آغازی برای حرکت توده‌ها باشد.
وی با اشاره به اهمیت شعارهای انقلابی در شکل‌گیری وحدت ملی و مقابله با جریان‌های انحرافی، افزود: این شعارها برخاسته از اعتقادات عمیق مردم بودند؛ شعارهایی که دل‌های مردم را به هم نزدیک کردند، و در سخت‌ترین روزها، ایمان آنان را به میدان مبارزه کشاندند. همان‌گونه که جریان‌های چپ و لیبرال‌ها سعی داشتند شعارهای انحرافی و کمونیستی را به جامعه تزریق کنند، اما مردم آن‌ها را پس زدند؛ زیرا نوحه‌های حقیقی از قلب ایمان و باورهای مذهبی برآمده بودند و در جان مردم ریشه داشتند.
نوحه‌ها در شب‌های عملیات، رجزهای مقاومت شدند
سردار شاهوارپور در ادامه، بر نقش نوحه‌سرایی در جبهه‌های جنگ و تأثیر آن بر روحیه رزمندگان تأکید کرد و گفت: این شعارها و نوحه‌های مذهبی، تنها واژه نبودند، بلکه رجزهای مبارزه حق علیه باطل بودند. در شب‌های عملیات، همین نوحه‌ها و شعارهای حماسی بودند که روحیه رزمندگان را تقویت می‌کردند و آن‌ها را برای ورود به میدان نبرد آماده می‌ساختند.
فرمانده سپاه حضرت ولیعصر (عج) خوزستان با اشاره به نقش حاج صادق آهنگران و دیگر مداحان دوران دفاع مقدس، تأکید کرد: هر رزمنده‌ای در میدان نبرد، این نوحه‌ها را زمزمه می‌کرد؛ از ذکر «یا حسین» و «یا زهرا» در لحظات شهادت گرفته تا سرودهای حماسی که در لحظات پیش از عملیات علیه دشمن، آتش ایمان را در دل‌ها شعله‌ور می‌ساختند.
سردار شاهوارپور با تأکید بر لزوم حفظ نوحه‌های انقلابی و حماسی، گفت: این فرهنگ باید همچنان در جامعه زنده بماند و نسل‌های آینده، با این سروده‌ها پیوند یابند.
به گفته وی نوحه‌های ماندگار، تنها شعرهایی برای اشک ریختن نیستند؛ این‌ها زمزمه‌های امید، شعله‌های مبارزه، و ندای حقیقت هستند. این سروده‌ها، باید همچنان حرکت‌آفرین باشند و جامعه را به جوشش برسانند.
فرمانده سپاه حضرت ولیعصر (عج) با تقدیر از خانواده زنده‌یاد حاج حبیب‌الله معلمی و برگزارکنندگان این کنگره، تأکید کرد که این آیین نه فقط یک مراسم، بلکه ادای دین به مردی بود که واژه‌هایش، جاودانه گریستند.
وی گفت: امید است که خداوند، روح این عزیز را با شهدای کربلا و دفاع مقدس محشور کند، و ما نیز بتوانیم همواره نسبت به چنین شخصیت‌هایی، ادای احترام کنیم.
شعرهایی که زنده‌اند و نوحه‌هایی که امید می‌بخشند
در ادامه حجت‌الاسلام سید علیرضا شفیعی، دبیر علمی این رویداد، ضمن خوشامدگویی به مهمانان، از حمایت‌های گسترده برای اجرای این برنامه قدردانی کرد و بر اهمیت معرفی نوحه‌سرایان جوان استان تأکید داشت.
وی در سخنان خود به جایگاه ویژه حاج حبیب‌الله معلمی در عرصه نوحه‌سرایی اشاره کرد و گفت: با وجود استعدادهای فراوان در حوزه شعر و نوحه، هنوز انسجام لازم در این عرصه احساس نمی‌شد. از همین رو، حلقه ادبی مشکات بخشی از فعالیت‌های خود را به این حوزه اختصاص داد تا علاوه بر پاسداشت بزرگان این عرصه، نسل جدید نوحه‌سرایان را نیز به جامعه ادبی معرفی کند.
این مراسم با ذکر خاطراتی از استاد معلمی و تأکید بر ادامه راه بزرگان عرصه مداحی به پایان رسید؛ محفلی که یاد و نام این چهره ماندگار را زنده نگه داشت و گام مهمی در بزرگداشت هنر آیینی کشور بود.
حجت‌الاسلام شفیعی با اشاره به تأثیرات گسترده مرحوم معلمی در نوحه‌های مشهور کشور خاطرنشان کرد: نوحه‌هایی که سال‌هاست در عرصه ملی و حتی بین‌المللی شنیده می‌شوند، پشتوانه‌ای چون حاج حبیب‌الله معلمی دارند. با این حال، در معرفی این چهره تأثیرگذار کوتاهی شده است؛ نه تنها در میان مردم، بلکه حتی در بین نخبگان.
دبیر علمی نخستین کنگره نوحه "حبیب‌الله" ضمن ابراز امیدواری از تداوم این رویداد در سال‌های آینده، وعده داد که این کنگره به بستری برای شناسایی و معرفی نوحه‌سرایان جوان استان تبدیل شود و چهره‌های کمتر شناخته‌شده این حوزه به جامعه ادبی کشور معرفی شوند.
به گفته حجت‌الاسلام شفیعی این کنگره گامی مهم در پاسداشت میراث نوحه‌سرایی استان و ارج نهادن به خدمات ارزنده مرحوم حاج حبیب‌الله معلمی بود؛ چهره‌ای که با آثار خود تأثیری ماندگار بر نوحه‌سرایی ایران گذاشته است.
مرثیه‌ای بر اخلاص و عرفان: شخصیتی که نامش با اخلاص و عرفان جاودان شد
حاج صادق آهنگران با کلامی آکنده از احساس و احترام، از مردی سخن گفت که نامش در دل تاریخ عرفان و مداحی ایران حک شده است؛ حاج حبیب‌الله معلمی. شخصیتی که با اخلاص و بی‌ریایی، شاگردان بسیاری را پرورش داد و در زندگی‌اش تنها به عشق اهل‌بیت و خدمت به انقلاب اسلامی اندیشید.
آهنگران با اشاره به سال‌های پر فراز و نشیب جنگ، از ارتباط عمیق خود با این استاد بزرگوار پرده برداشت و او را فردی توصیف کرد که حتی در سخت‌ترین روزها، لحظه‌ای از توجه به شاگردان و ارادت به اهل‌بیت غافل نبود. او نقل کرد که آیت‌الله علم‌الهدی و آیت‌الله شیرازی، حاج حبیب‌الله را عارفی صاحب باطن می‌دانستند؛ شخصیتی که تأثیرات عرفانی و معنوی‌اش نه تنها در مجالس مذهبی، بلکه در زندگی شخصی بسیاری از مداحان و شاعران انقلابی مشهود بود.
در خاطرات آهنگران، لحظات ناب ارتباط این دو چهره ماندگار آشکار شد؛ از گفت‌وگوهای شبانه کنار زمین‌های جنگ گرفته تا آخرین دیدار در بیمارستان، زمانی که حاج حبیب‌الله در بستر بیماری بود و چشم‌هایش برای آخرین بار به جستجوی یارانش گشوده شد. او حتی در لحظات آخر نیز تنها دغدغه‌اش احوال دوستان و شاگردانش بود.
آهنگران در ادامه تأکید کرد که چنین شخصیت‌هایی باید مورد توجه و تجلیل بیشتری قرار بگیرند، چراکه روح بزرگ حاج حبیب‌الله معلمی نه تنها در کلام و اشعارش، بلکه در زندگی و منش او جریان داشت.
این مداح نام‌آشنا ضمن ابراز تأسف از بی‌توجهی مسئولان به چهره‌های شاخص مذهبی، خواهان اقدامی در خور شأن برای حفظ میراث حاج حبیب‌الله شد.
شاعران آیینی؛ ستون‌های فرهنگی مجالس مذهبی
حاج ابراهیم سنایی، شاعر آیینی و نوحه‌سرای خوزستانی به نقش مهم شاعران آیینی در انتقال معارف اهل بیت اشاره داشت و تأکید کرد که در تاریخ اسلام، امامان معصوم احترام ویژه‌ای برای شاعران اهل بیت قائل بودند و آنان را مورد تفقد قرار می‌دادند.
سنایی به نقش حاج حبیب‌الله معلمی در دفاع مقدس اشاره کرد و او را از چهره‌های تأثیرگذار در خلق نوحه‌های جنگ دانست.
وی اظهار داشت: معلمی در شرایط سخت، اشعاری را سرود که روحیه رزمندگان را تقویت می‌کرد، اما حق او به درستی ادا نشد.
وی از کم‌توجهی به شاعران آیینی انتقاد کرد و اظهار داشت: مداحان عرب نام شاعران را با افتخار ذکر می‌کنند، اما در برخی مجالس فارسی، حتی بیت آخر که نام شاعر را دربردارد، خوانده نمی‌شود.
سنایی با اشاره به خانه حاج حبیب‌الله معلمی، تأکید کرد که این مکان می‌توانست به عنوان بخشی از میراث فرهنگی دفاع مقدس حفظ شود.
گفتنی است در بخش بخش دیگر این مراسم، ضمن تقدیر از خانواده استاد حاج حبیب‌الله معلمی، جمعی از پیرغلامان برجسته که نقش مهمی در حفظ و ترویج سنت‌های مداحی و آیین‌های عاشورایی داشته‌اند، تجلیل شدند.
در این راستا، حاج احمد سمیع، حاج ابراهیم سنایی، حاج سید مجید رضا توفیق و حاج مرتضی ذاکر مورد تجلیل قرار گرفتند و از سال‌ها خدمت خالصانه آنان به عرصه نوحه‌سرایی و مداحی قدردانی شد.
برگزیدگان این رویداد نیز در بخش پایانی معرفی و مورد تقدیر قرار گرفتند از این رو در بخش فارسی، سرکار خانم زهرا آراسته‌نیا و عبدالکریم خاضعی‌نیا شایسته تقدیر شناخته شدند. احمد احمدی از بندر امام مقام دوم را کسب کرد و رضا سرایی موفق به کسب رتبه اول شد.
در بخش عربی، جمیل حمید به رتبه سوم دست یافت، حیدر علی حزباوی مقام دوم را از آن خود کرد و عماد الغرابی در جایگاه نخست ایستاد. همچنین در بخش گویشی، مرتضی بادپروا، افشین منصوری‌فرد و عبدالحسن آتشین به عنوان شایستگان تقدیر معرفی شدند. در بخش ویژه با موضوع مقاومت نیز ناصر پیوست مورد تقدیر قرار گرفت.
لینک کوتاه
